Algemeen
Inleiding
In 2020 wordt onderzocht welke keuzes gemaakt moeten worden om de uitvoering in de nabije toekomst verder door te kunnen zetten. De Almeerse nieuwbouwgebieden zoals Almere Poort en de 1e fase Oosterwold zullen rond 2025 voor het grootste deel afgerond zijn. Het activeren van nieuwe gebieden zoals Oosterwold Fase 2 (10.000 woningen), Almere Pampus (25.000 woningen) of het verder verdichten van het centrum is natuurlijk mogelijk. Maar voor al deze gebieden geldt dat dit meer vergt dan simpelweg starten met bouwrijp maken en verkopen. Het zijn complexe opgaven waarbij bijvoorbeeld een goede bereikbaarheid en een goed functionerende stad randvoorwaarden zijn. Daarvoor is het van belang de komende jaren aanvullende besluiten te nemen. In 2020 zal in het kader van het Handelingsperspectief onderzocht worden welke stappen genomen moeten worden om verdere groei mogelijk te maken.
Daarbij is het van belang te markeren dat groei geen doel op zich is. Het gaat over de manier waarop groei kan bijdragen aan een nog mooiere stad en een internationaal sterke regio. De groei wordt ook aangegrepen om een verdere verbetering van het voorzieningenniveau (onderwijs, cultuur, etc.) en het vestigingsklimaat in Almere te stimuleren. Hier zijn de afgelopen jaren al mooie en betekenisvolle stappen in gezet, onder meer middels de inspanningen vanuit het Fonds Verstedelijking Almere. Er is een Meerjarenprogramma 2017-2021 opgesteld waarin wordt geschetst welke acties en investeringen daarbij horen. Binnen deze structuur is gekozen voor een werkwijze langs programmalijnen en sleutelprojecten. Zo wordt al vol ingezet op het versterken van het hoger onderwijs, recreatie & toerisme, de circulaire economie en het stadscentrum.
In 2020 wordt dit voortgezet en zelfs versneld. Zo wordt €17,5 miljoen extra uitgetrokken om samen met ProRail en NS het station Almere Centrum aan te pakken. Ook komen in 2020 enkele grote projecten in de uitvoering. Naast het station gaat het onder meer om het voortzetten van de realisatie van Rondje Weerwater, de realisatie van de Weerwaterbrug en de Esplanade. Ook de bouw van de Internationale Campus en het gebouw voor de Flevo Campus starten in 2020. In dit jaarprogramma zijn alle bijdragen aan sleutelprojecten opgenomen die in 2020 ten laste van het Fonds Verstedelijking Almere komen.
Besluitvorming
Met het vaststellen van de begroting door de gemeenteraad wordt het jaarprogramma 2020 vastgesteld. De uitvoering van projecten uit het jaarprogramma 2020 is onder voorbehoud van goedkeuring van de provinciale bijdrage door Provinciale Staten van de provincie Flevoland. Zij nemen hierover bij de vaststelling van de provinciale begroting een besluit.
Jaarprogramma 2020
In 2020 wordt aangesloten bij de reeds ingezette werkwijze. Vanuit de programmalijnen worden de Sleutelprojecten vanuit voorgaande jaren gecontinueerd. Daarnaast wordt de beschikbare vrije financiële ruimte ingezet om een versnelling van het station te bewerkstelligen, de werkzaamheden met betrekking tot de lange termijn visie Almere 2.0 (handelingsperspectief) te starten en worden de programmalijnen Energy on Upcycling (in relatie tot de duurzaamheidsagenda) en cultuur, recreatie en toerisme geïntensiveerd. Ook wordt een risicoreservering getroffen en zijn budgetten conform de gemeentelijke systematiek geïndexeerd.
In onderstaande tabel zijn de fondsaanvragen voor 2020 per programmalijn weergegeven inclusief de bijdragen aan het fonds van de partners:
bedragen x € 1.000
verdeling nieuwe middelen jaarprogramma 2020 | totaal | gemeente | provincie | Rijk |
bijdrage 2020 | 33.628 | 7.728 | 11.770 | 14.130 |
doorgeschoven middelen voorgaande jaren (incl accres) | 4.931 | 2.656 | 2.275 | |
bijdrage gemeente uit grondverkopen | 354 | 354 | ||
vrijgevallen en revolverende middelen | 44 | 44 | ||
beschikbaar in FVA | 38.957 | 10.781 | 14.045 | 14.130 |
proceskosten | -1.200 | -1.200 | ||
handelingsperspectief | -1.700 | -1.700 | ||
programmalijn 1: Versterken hart van de stad | ||||
1.0 Programmasturing lijn 1 | -250 | -67 | -85 | -98 |
1.1 Station en stationsomgeving | -19.700 | -5.283 | -6.678 | -7.738 |
1.2 Almere Centrum | -1.160 | -311 | -393 | -456 |
1.3. Rondje Weerwater | -4.609 | -1.236 | -1.562 | -1.810 |
1.5. Floriade programmering | -1.850 | 0 | -1.850 | 0 |
programmalijn 2: Versterken leer- en werkomgeving | ||||
2.0 Programmasturing lijn 2 | -250 | -67 | -85 | -98 |
2.1 Flevo Campus | -3.076 | -825 | -1.043 | -1.208 |
2.2 Internationale Campus | -1.347 | -361 | -457 | -529 |
programmalijn 3: Energy on upcycling | ||||
3.0 Programmasturing lijn 3 | -250 | -67 | -85 | -98 |
3.1 Opwaarderen reststromen - city lab | -581 | -156 | -197 | -228 |
3.3 Doorontwikkeling programmalijn Energy on Upcycling | -1.500 | -402 | -509 | -589 |
programmalijn 4: Versterken verblijfsplekken cultuur, recreatie en toerisme | ||||
4.0 Programmasturing lijn 4 | -250 | -67 | -85 | -98 |
4.1 Kustzonde Almere poort/Duin | -698 | -187 | -237 | -274 |
4.4 Cultuur | -100 | -27 | -34 | -39 |
programmalijn 5: Vernieuwend Wonen | ||||
5.1 Experiment Vernieuwend Wonen | -800 | -215 | -271 | -314 |
beheer en onderhoud (programmalijn 1) | -402 | -108 | -136 | -158 |
risicoreservering | -1.000 | -268 | -339 | -393 |
totaal uitgaven programmalijnen (inclusief proceskosten) | -40.723 | -12.548 | -14.045 | -14.130 |
saldo fonds 2020 | -1.766 | -1.766 | 0 | 0 |
De totale beschikbare middelen van het fonds voor 2020 is een kleine € 39 miljoen. De geplande uitgaven komen op € 40,7 miljoen uit. Conform het huidige overzicht ontstaat derhalve een tekort van €1.8 miljoen in 2020. Voor het kasritme van het fonds is het geen probleem. De opbrengsten van Oosterwold worden per kwartaal in het fonds gestort. Afgesproken is dat de opbrengsten van Oosterwold in jaar x pas in het jaar x + 2 ingezet worden. De grondopbrengsten die in het eerste kwartaal 2019 in Oosterwold gerealiseerd zijn, zijn al in het fonds gestort, maar zijn niet opgenomen in beschikbare middelen voor 2020.
Het fonds wordt gevoed door gemeente, provincie en Rijk. Bij de verdeling van de middelen over de diverse overheden worden de volgende afspraken gehanteerd:
- De kosten voor de programmaorganisatie Almere 2.0 en het handelingsperspectief komen ten laste van de bijdrage van de gemeente Almere.
- De uitgaven voor de Floriade komen ten laste van de specifieke bijdrage van de provincie voor de Floriade. Deze bijdrage bedroeg bij aanvang €10 miljoen. Na vaststelling van het jaarprogramma 2020 resteert nog € 2,8 miljoen.
- Het Rijk draagt haar hele bijdrage bij. De overige uitgaven worden door de gemeente en provincie gedeeld.
Bijdragen Fonds Verstedelijking Almere
Vanuit de partijen is er voor 2020 een bijdrage van € 33,6 miljoen beschikbaar. Vanuit het gemeentefonds ontvangt Almere een bijdrage van € 7,8 miljoen. In deze bijdrage is het accres 2019 vanuit de meicirculaire meegenomen. Verder draagt de provincie jaarlijks € 6,2 miljoen bij. Daarnaast heeft de provincie op 19 december 2018 besloten bij de afronding van het IFA-programma (Investeringsprogramma Flevoland-Almere) het restant aan IFA-middelen over te hevelen naar het FVA 2.0. Dit betreft een bedrag van € 5,6 miljoen. De rijksbijdrage bestaat uit de gerealiseerde opbrengst bij verkoop van rijksgrond in Almere Oosterwold (7.000 kavels). Van de in 2018 verkochte gronden, wordt de opbrengst in 2020 ingebracht in het Fonds Verstedelijking Almere. Dit betreft een bedrag van € 14,1 miljoen.
Naast de bijdrage voor 2020 is er nog € 4,9 miljoen beschikbaar vanuit voorgaande jaren en de gerealiseerde opbrengst 2018 van het gemeentelijk grondbezit in Almere Oosterwold van € 0,35 miljoen. Tot slot worden de revolverende middelen weer ingebracht in het fonds (totaal € 0,04 miljoen). De revolverende middelen betreffen terugbetalingen van de € 0,3 miljoen procesgeld Oosterwold die is voorgefinancierd vanuit het Fonds Verstedelijking Almere.
Proceskosten
De programmaorganisatie Almere 2.0 is ondergebracht bij de gemeente Almere. De hiermee samenhangende kosten worden gefinancierd uit de gemeentelijke bijdrage aan het fonds. Het budget voor deze proceskosten in 2020 bedraagt € 1,2 miljoen.
Programmasturing
De werkzaamheden binnen de programmalijnen omvatten meer dan alleen de sleutelprojecten. Om die reden is € 0,25 miljoen voor programmasturing voor de sleutelprojecten 1 tot en met 4 gereserveerd. Tevens wordt uit dit budget het onderzoek naar toekomstige sleutelprojecten gefinancierd. Het budget voor deze proceskosten in 2020 bedraagt derhalve € 1 miljoen.
Risicoreservering
Vanaf 2020 wordt een risicoparagraaf opgenomen in het Fonds Verstedelijking Almere. Daarvoor wordt een risico-inventarisatie opgesteld. Vooruitlopend daarop, wordt voor 2020 een bedrag van € 1,0 miljoen gereserveerd. Indien deze niet nodig blijkt, valt deze vrij binnen het Fonds Verstedelijking Almere.
Indexatie
Vanaf 2020 wordt binnen het FVA rekening gehouden met indexatie voor langer lopende projecten. Daarbij wordt zoveel als mogelijk aangesloten bij de systematiek die binnen de gemeente Almere wordt gehanteerd.
Investeringskredieten
Vanaf 2018 wordt conform het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voor maatschappelijke investeringen een investeringskrediet aangevraagd. Hiervoor vormt het meerjarenprogramma 2017-2021 de basis. Besluitvorming over de investeringen blijft bij het Overleg Almere 2.0 in jaarschijven plaatsvinden, daarbij zal echter rekening gehouden moeten worden dat de investeringskredieten een separaat te onderscheiden activum creëren. Voor de herinrichting van het openbaar gebied van het station wordt in 2020 een investeringskrediet aangevraagd:
bedragen x € 1.000
omschrijving investering | Totaal vast te stellen krediet | Investeringen 2020 | Investeringen vanaf 2021 |
station en omgeving | 8.100 | 4.000 | 4.100 |