Om de circulaire economie aan te jagen zet Almere in op het ontwikkelen van de afzetmarkt. Onder meer door te starten met productgroepen waar zij zelf de regie over voert. Denk aan de aanleg, onderhoud en vernieuwing van elementen in de openbare ruimte en het gemeentelijk vastgoed. Dit komt onder andere tot uiting in de innovatieve aanbestedingen van separate reststromen, zoals het groenonderhoud, textiel en mixed plastics, waarbij de stad binnen haar reguliere investeringsprogramma’s aanstuurt op afname van lokaal opgewerkte circulaire grondstoffen en producten. Hierbij wordt ingezet op de volgende deelprojecten.

1. Citylab Stedelijke Grondstoffen

In de directe omgeving van het Upcycle Centrum, het bedrijventerrein de Steiger, wordt het Citylab stedelijke grondstoffen gerealiseerd. Dit is een gecontroleerde regelluwe testomgeving voor nieuwe economische activiteiten rond het opwaarderen van reststromen. De doelstelling van het Citylab is om nieuwe circulaire bedrijven aan te trekken en huidige circulaire bedrijfsactiviteiten te stimuleren door het bieden van een aantrekkelijk vestigingsklimaat gericht op de circulaire economie en een opvolgmilieu voor de bedrijven in het Upcyclecentrum. De aanvraag voor het jaarprogramma 2020 bedraagt € 581.000. Dit wordt ingezet voor de realisatie van een ontmoetingsruimte en kennisloket, de lancering van een volgende ‘tranche’ stimuleringsfonds en de realisatie van Upstore (mits onderzoeken positief uitpakken).

2. Competitie Upcycle City

De competitie Upcycle City heeft als doel het creëren van nieuwe economische circulaire bedrijvigheid. Na een Europese aanbesteding hebben twee consortia gewonnen. De eerste winnaar, CIRWINN, is een samenwerkingsverband voor de upcycling van bouwpuin en biomassa naar groen beton met bijproducten zoals groen gas en CO2 die in de directe omgeving hun toepassing vinden. CIRWINN is bezig met het uitvoeren van de deelplannen. De tweede winnaar, Velopa, produceert hoogwaardig circulair straatmeubilair. Almere neemt als launching customer 50 bankjes af en zal daarnaast 50 bankjes leasen.
De competitie Upcycle City is afgerond en naar verwachting zal de uitvoering van de winnende voorstellen eind 2019 afgerond kunnen worden. Voor het jaarprogramma 2020 wordt dan ook geen nieuwe aanvraag gedaan.

1. Energiefonds

Via het Energiefonds kunnen bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties voor hernieuwbare energieprojecten (aanvullende) financiering aanvragen in de vorm van een lening. Hierbij werkt de gemeente Almere samen met de Stichting Volkshuisvesting Nederland als fondsbeheerder. Het administratief beheer wordt uitgevoerd door het subsidiebureau van de gemeente Almere. De doelstellingen:

• stimuleren van energiebesparende oplossingen voor woningen en bedrijven;
• verduurzaming van woningen en bedrijven;
• bijdragen aan doelstelling ‘energieneutraal in 2022’.

Het project is nog niet afgerond in 2019. Er zullen nog beheerkosten gemaakt worden gedurende de looptijd van de leningen. Voor het jaarprogramma 2020 wordt geen nieuwe aanvraag gedaan.

2. Stad Zonder Gas

Het project ‘Stad zonder gas’ richt zich op de verduurzaming van het warmtenet. Het bouwt voort op lopende studies voor o.a. het aanboren van ultradiepe aardwarmte in Almere. Met dit project levert Almere een belangrijke bijdrage aan het aanboren van hernieuwbare en alternatieve energiebronnen. In 2050 is aardgas niet meer beschikbaar en daarnaast is een transitie nodig met oog op de CO2 doelstellingen die in Europa, het Rijk en lokaal gemaakt zijn (40% minder uitstoot in 2030). Omdat 70% van Almere reeds over stadsverwarming beschikt, heeft ‘verduurzaming aan de bron’ een grote impact op de energieneutraliteit van de stad. Door het besluit om Gronings gas in 2030 te stoppen, is er een versnelling ontstaan bij het Rijk om geothermie als alternatief te ontwikkelen. Een van de concrete acties van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat is het opzetten van een nationale seismische campagne. Het sleutelproject Stad zonder Gas heeft samen met de MRA aansluiting gevonden bij deze plannen van het Rijk. Deze aansluiting heeft voor vertraging op de oorspronkelijke planning gezorgd. In 2018 is, in samenwerking met Rijk en de MRA, het grootste deel van het vooronderzoek afgerond. Bij positieve resultaten wordt in 2019 bekeken op welke wijze de markt hier een nadrukkelijker rol in kan spelen. De activiteiten in 2020 worden bekostigd met reeds toegekende middelen. Er worden geen nieuwe middelen aangevraagd.

In het coalitieakkoord van de gemeente Almere is duurzaamheid één van de acht benoemde opgaven. Momenteel wordt de duurzaamheidsagenda uitgewerkt. Het college van Almere heeft op basis van het startdocument van de duurzaamheidsagenda gekozen voor ‘De groene en gezonde stad’ als titel, waarmee aangesloten wordt op Growing Green Cities als identiteitsdrager voor de stad en de Floriade. Centrale doelstelling van de duurzaamheidsagenda is om van incident naar de grote beweging te komen: van pilotprojecten nu tot de grote transitie in de komende jaren in het licht van terugdringen van CO2 emissies, energieneutraliteit en de circulaire stad. Duurzaamheid hangt niet langer af van bijzondere programma’s of de inzet van enkelen, maar krijgt een brede, diep gewortelde basis in het werken aan de stad van nu en van morgen. Daarbinnen wordt de focus gezet op thema’s, zoals energie, circulaire stad, mobiliteit, voedsel, groen/blauw en klimaatadaptatie.
 
Op een groot aantal onderdelen sluit de duurzaamheidsagenda aan op de doelstellingen van Almere 2.0 en op het huidige meerjarenprogramma Fonds Verstedelijking Almere. In de loop van 2019 zal de duurzaamheidsagenda worden uitgewerkt naar een uitvoeringsagenda, waarin ook bovenstaande projecten uit de programmalijn Energy on Upcycling zijn opgenomen. Deze uitvoeringsagenda vormt de basis voor de concrete inzet van de aangevraagde € 1,5 miljoen voor 2020. In nauw overleg met de provincie, zal eind 2019 een concrete invulling van deze middelen worden voorgelegd aan de fondsbeheerder Fonds Verstedelijking Almere.