Almere kent een late, maar sterke groei van het aantal senioren. Deze groei geeft kansen omdat senioren een belangrijke bijdrage aan de sociale kracht van een wijk kunnen geven. Tegelijkertijd brengt het een opgave met zich mee die een samenhangende inzet van verschillende gemeentelijke afdelingen én partners vraagt.

De opgave heeft betrekking op wonen (aanpassingen en de grootte van woningen) en voorzieningen, evenals het inrichten van een zorglandschap voor een ouder wordende bevolking. Wij willen met de woningcorporaties een plan maken dat is gericht op het in de wijk blijven wonen van ouderen. Daarbij kijken we hoe vernieuwende initiatieven rond woon-zorgcombinaties mogelijk worden gemaakt.

Ook is het belangrijk dat ouderen regie houden over hun leven, een zinvolle invulling van hun tijd hebben, gezond leven (fysiek en mentaal) en dat hun netwerk wordt vergroot. Hiervoor is het nodig goed zicht te hebben op de ouderen in een wijk, zodat in een vroegtijdig stadium contact mogelijk is.

De dialooggesprekken met de partners in de stad en in het Stadsdeel Haven – waar relatief de vergrijzing het grootst is – hebben geleid tot een verbreding van de visie op een aanpak van de vergrijzing in Almere. Kern is dat we ouderen willen benaderen vanuit het gehele spectrum aan leefgebieden. We sluiten aan bij de leefwereld van de oudere, zodat ouderen waardig ouder kunnen worden. Deze integrale benadering van de opgave leidt ertoe dat we de vraag van de ouderen centraal stellen. Vragen die gaan over goed en veilig wonen, zorg en welzijn, vrijetijdsbesteding, ontmoeting en contact, mantelzorg, eenzaamheid en mobiliteit.
We willen op basis van coalities en netwerkontwikkeling de opgave aanpakken. Gemeente en partners, vrijwilligers en inwoners betrekken elkaar en bepalen samen waar de prioriteiten liggen die aandacht behoeven en extra inzet, ieder vanuit eigen verantwoordelijkheden en mogelijkheden. We zoeken kansen en vernieuwing op van samenwerking en inhoudelijke aanpakken waar dat nodig is. Op deze manier smeden we een brede maatschappelijke basis voor de aanpak en waardoor nieuwe ontwikkelingen ook sneller gesignaleerd en opgepakt kunnen worden.

Coalitievorming en het opstellen van een uitvoeringsplan voor de aanpak van Goud in stadsdeel Haven zijn momenteel in ontwikkeling en nemen we in uitvoering vanaf 2020. In het eerste kwartaal 2020 zal het uitvoeringsplan Goud voor stadsdeel Stad – het stadsdeel wat na Haven het meest vergrijst - worden opgeleverd en in uitvoering genomen worden. Op basis van de eerste ervaringen en inzichten in de loop eerste helft 2020 zal nog bepaald gaan worden op welke wijze de aanpak van Goud voor andere stadsdelen noodzakelijk is

Het programma “Gezond in Almere” omvat de volgende drie ambities, gevoed door het gedachtengoed Positieve Gezondheid:

In 2020 gaan we de ketenaanpak Gezond Gewicht verder versterken met de centrale zorgverlenersrol bij de JGZ als coördinator van de individuele aanpak gezond gewicht. Allereerst richt de extra inzet zich met name op de leeftijdsgroep 0 t/m 12 jaar. Naast de pijler Gezond Gewicht levert ook inzet op de tweede pijler Gezonde Scholen een belangrijke bijdrage aan een gezonde leefstijl voor kinderen.

Daarnaast willen we de mentale weerbaarheid van jongeren en ouderen vergroten. Werken aan sociale netwerken is essentieel voor het welbevinden van jong en oud. Soms is een zetje nodig om mensen aan te moedigen hier zelf stappen in te nemen. Voor ouderen leggen we hierbij de verbinding met de opgave “Goud in Almere”. Inmiddels weten we dat ook jongeren niet altijd zelf voldoende contacten hebben om zich happy te voelen; daarom willen we met jongeren onderzoeken hoe we hen kunnen steunen om een steviger netwerk te ontwikkelen.

Een rookvrije generatie: dat is het ideaal voor de toekomst; breed bekend is dat roken verslavend is en tot zeer grote gezondheidsrisico’s leidt. De beste remedie is voorkomen dat jongeren ooit gaan roken.
In 2020 willen we het aantal plekken in de openbare ruimte, waar niet-roken de norm is, vergroten.

Geen enkel kind valt tussen wal en schip, dat is ons uitgangspunt in Almere. We zijn er van overtuigd dat het samenspel van opvoeden en opgroeien, voorschoolse voorzieningen, onderwijs en jeugdhulp in de wijk hier aan bijdraagt. Op school komen kinderen en gezinnen dagelijks samen. Hier komen vragen rondom opvoed- en opgroei ondersteuning dus ook naar voren.

Onderwijsarrangementen vormen de toegang tot jeugdhulp JGZ. Door de inzet van onderwijsarrangementen, maken we het mogelijk jeugdhulp zo vroeg en zo dichtbij mogelijk in te zetten. De vroegtijdige inzet van lichtere vormen van ondersteuning kan bovendien de inzet van duurdere jeugdhulp voorkomen.

Wij zijn bezorgd over het aantal mensen dat verward gedrag vertoont. De komende periode zetten we in op een betere samenwerking tussen sociaal domein, zorg en veiligheid om te voorkomen dat deze groep mensen tussen wal en schip valt. We investeren vooral in preventie. Dit kan veel leed voor de persoon en de omgeving voorkomen.

De opzet van onze aanpak is tweeledig. We willen het aantal overlastmeldingen waarbij personen met verward gedrag zijn betrokken, verlagen. Daarnaast zetten we in op een adequate zorg- en ondersteuningsstructuur in de wijk. Het effect hiervan is zowel een groter gevoel van veiligheid, als betere zorg dichterbij voor kwetsbare inwoners.

Om dit te bereiken zijn werken we langs drie lijnen:

• Sluitende aanpak personen met verward gedrag

We gaan aan de slag met het aanpakken van de top 67 personen die vaker dan 5 keer zijn gemeld in een tijdsbestek van een jaar. Uit onderzoek blijkt dat dit gaat om een derde van het totaal aan meldingen. Daarnaast starten we met het aanpakken van een deel van de overlast in het centrum en gaan we onderzoek doen of een betere beschikbaarheid van professionals als de crisisfunctie en politie wenselijk is.

• Ambulantiseringsopgave

Het inrichten van adequate zorg en ondersteuningsstructuur is een brede opgave. Met een coalitie van zorgpartners willen we adequate begeleiding en behandeling zo dicht mogelijk bij huis realiseren. Dit vraagt om innovatieve concepten en om laagdrempelige (inloop)voorzieningen.
Dit brengt ook met zich mee dat er draagvlak nodig is onder de bewoners van de wijk. Door middel van heldere communicatie en te overleggen met de buurt(vertegenwoordigers) gaan we hier aan werken. Het gezamenlijk overleg in de vorm van een beheergroep in het centrumgebied is hier een goed voorbeeld van.

• Wet- en regelgeving GGZ

De invoering van de Wet verplichte GGZ is een wettelijke taak. De uitvoering ervan vraagt een nauwe samenwerking tussen meerdere partijen en dwingt tot nieuwe samenwerking die hopelijk bijdraagt aan een sluitende aanpak.

De wijkteams hebben een belangrijke functie in het vroeg signaleren van sociaal-maatschappelijke vragen, het versterken van de sociale basis/burgerkracht en het bieden van oplossingen binnen het algemeen toegankelijk aanbod in de wijken (de informele ondersteuning). Daarnaast hebben de wijkteams een rol als toegang tot Wmo-voorzieningen. De wijkteams zijn er voor inwoners die iets willen betekenen voor hun buurt of die ondersteuning nodig hebben. Om de teams voldoende ruimte te geven om inwoners te helpen en om effectief op te treden, is een Sociaal Stedelijk Team ingericht voor inwoners met complexe (combinaties van) problemen. In 2020 ronden we de besluitvorming af over de inrichting en taken van de teams. Hierbij is het nadrukkelijk de vraag hoe jeugdhulp beter kan aansluiten.

De komende jaren zal er een bezuiniging plaatsvinden binnen het welzijnsbeleid die ook de wijkteams zal raken. De verwevenheid van het welzijnswerk en de wijkteams maakt dat besparingsopdrachten elkaar raken en hier en daar overlappen.

De doorontwikkeling van de wijkteams zal in dit brede perspectief vorm moeten krijgen. Keuzes zullen binnen de financiële kaders gemaakt moeten worden, rekening houdend met de majeure opgaven waar we voor staan op het gebied van bijvoorbeeld de ambulantisering van zorg/ondersteuning en de vergrijzing. Hiervoor is een sterke sociale basis nodig, evenals een snelle, effectieve inzet van individuele ondersteuning voor inwoners in een kwetsbare positie. De ontwikkeling van de wijkteams zal hier een bijdrage aan leveren.