bedragen x € 1.000

Jeugdhulp met verblijf (regionale jeugdhulp)

De begroting 2019 is bijgesteld op basis van de realisatie 2018. De verwachting is dat het totale budget in de regio moet worden opgehoogd, maar dat deze verhoging bij de andere gemeenten komt te liggen.

Jeugdhulp zonder verblijf zonder psychiatrie (ambulante jeugdhulp)

Op basis van de gerealiseerde uitgaven over de eerste helft van 2019 is een analyse gemaakt van de verwachte uitgaven over heel 2019. Hierbij is ook informatie van zorgaanbieders gebruikt om tot een zo goed mogelijke prognose te komen. De verwachting is dat het budget in 2020 met circa € 2,5 miljoen moet worden opgehoogd. Deze stijging heeft te maken met extra instroom als gevolg van de nieuwe meldcode kindermishandeling en een effect bij één aanbieder van het nieuwe inkoopcontract jeugdhulp met verblijf.
Voor de jaren daarna houden we rekening met een volumegroei van 3% per jaar, wat neerkomt op een jaarlijkse toename van € 0,4 miljoen aan kosten. De stelpost volumegroei is hiervoor ingezet.

Jeugdhulp zonder verblijf met psychiatrie (jeugd Geestelijke gezondheidszorg (GGZ))

Op basis van de gerealiseerde uitgaven over de eerste helft van 2019 is een analyse gemaakt van de verwachte uitgaven over heel 2019. Hierbij is ook informatie van zorgaanbieders gebruikt om tot een zo goed mogelijke prognose te komen. De verwachting is dat het budget in 2020 met circa € 1,9 miljoen moet worden opgehoogd. Het gaat om één GGZ-aanbieder die een grote toename rapporteert vooral in de aantallen kinderen met complexe problematiek.
Voor de jaren daarna houden we rekening met een volumegroei van 3% per jaar, wat neerkomt op een jaarlijkse toename van € 0,4 miljoen aan kosten. De stelpost volumegroei is hiervoor ingezet.

Top specialistische jeugdhulp (landelijke inkoop)

Op basis van de declaraties over het eerste halfjaar wordt voor 2019 rekening gehouden met een tekort van circa € 0,5 miljoen oplopend naar € 0,7 miljoen in 2020 en verder. Dit tekort wordt veroorzaakt door een groot volume bij twee aanbieders.

Onderwijs jeugdhulparrangementen

Door beëindiging van de subsidie School2Care wordt er in 2019 € 0,4 miljoen minder uitgegeven aan de onderwijs jeugdhulparrangementen. Vanaf 2020 kan het volledige budget van € 0,7 miljoen vrijvallen.

Overige ontwikkelingen

Bij de regionale aanbesteding jeugdhulp met verblijf is geen rekening gehouden met de verblijfkosten van zeer jonge kinderen die bij verblijf van jonge moeders worden opgevangen. De verwachte structurele kosten hiervoor bedragen € 0,35 miljoen. Daarnaast is voor de onderdelen veilig thuis en de vervoerkosten extra budget nodig mede op basis van de realisatie van 2018. Op de PGB wordt een voordeel verwacht.

bedragen x € 1.000

Wmo ondersteuningsarrangementen

Het kostenniveau van de Wmo ondersteuningsarrangementen voor 2019 is geactualiseerd. In deze actualisatie zijn alle bekende ontwikkelingen meegenomen. Per saldo ontstaat er een voordeel van € 0,8 miljoen. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:

• Een prognose van de verwachte kosten op basis van de declaraties over het eerste halfjaar. Uit deze declaraties blijkt een forse stijging van het aantal klanten (aanzuigende werking). Hiertegenover staan 7% lagere declaraties van de zorgaanbieders, doordat er bij klanten pas later zorg nodig was of is verleend dan op basis van de beschikking mogelijk was. Per saldo een voordeel van € 0,7 miljoen.
• De tariefaanpassing van de arrangementen. Dit leidt tot een verwachte daling van € 1 miljoen op de uitgaven over de laatste 4 maanden van 2019.
• Het instellen van een vangnetregeling voor aanbieders die door de tariefaanpassing in de problemen dreigen te komen. Hiervoor reserveren wij € 0,5 miljoen.
• Het inzetten van extra capaciteit voor 500 her-indicaties in de tweede helft van 2019 en extra projectkosten. De extra kosten wordt geraamd op € 0,4 miljoen.

Als de kosten- en volumeontwikkelingen worden doorgetrokken naar 2020 leidt dit per saldo tot een voordeel van € 0,85 miljoen. Dit voordeel is relatief beperkt doordat er in de begroting al rekening wordt gehouden met een afname van de kosten. Tevens is er ook in 2020 € 0,15 miljoen aan extra budget nodig voor herindicaties en projectkosten.

Vanaf 2021 houden we rekening met een volumegroei van 3% per jaar, wat neerkomt op een jaarlijkse toename van € 0,65 miljoen aan kosten. De stelpost volumegroei is hiervoor ingezet.

Harde voorzieningen Wmo

Begin 2019 heeft een forse oploop plaatsgevonden van de aanvragen Wmo door invoering van het abonnementstarief. Dit heeft ook geleid tot meer aanvragen voor scootmobielen, trapliften en dergelijke. Hier staat een voordeel tegenover bij de vervoerskosten Wmo vanwege een gunstigere aanbesteding. De verwachting is dat de groei van de eerste maanden afvlakt in de rest van het jaar. Hierdoor houden wij rekening met een incidenteel nadeel van € 50.000 in 2019 en een voordeel van € 200.000 vanaf 2020.

PGB, begeleiding en algemene kosten

Op basis van de gemaakte kosten in 2018 verwachten we een nadeel op de PGB en de Wmo-begeleiding (exclusief beschermd wonen en huishoudelijke hulp) van € 165.000. Tevens is er in 2019 een nadeel van € 54.000 op de subsidieverstrekking en algemene kosten.

De huidige opzet van de Almeerse jeugdhulp is nog niet optimaal. De processen zijn lang en de resultaten niet altijd afdoende. Daarnaast is het in de huidige opzet moeilijk om zicht te houden op de inzet van de zorg en een controle op de uitgaven. Tevens is het financieel gezien één van de grootste opgave om vat te krijgen op de volumegroei en het waar mogelijk beperken van dure jeugdhulp.
Om een kwaliteitsverbetering door te kunnen voeren wordt er voor de jaren 2020 tot en met 2022 in totaal € 4,5 miljoen aan budget beschikbaar gesteld voor investeringen in vernieuwing.
Concreet gaat dit om de ontwikkeling van teams gezinsbegeleiding die gebiedsgericht werken. Deze teams kunnen nu pas na indicatiestelling worden ingezet in de jeugdhulp, maar dit willen we veranderen. Tevens willen we de rol van deze teams breder trekken, zodat ook gezinnen kunnen worden ondersteund. Doel is kwaliteitsverbetering van de jeugdhulp en het beperken van de toestroom / volumegroei naar duurdere en specialistische jeugdhulp.

De transitiemiddelen voor 2020 zullen worden ingezet voor het aannemen van een projectleider voor de transformatie van de jeugdhulp. Voor de transformatie zal een plan van aanpak worden opgesteld en meerdere (kleinschalige) pilots worden uitgevoerd die zich richten op de volgende lijnen:

• Versterking integraal aanbod voor complexe problematiek
• Versterken regie en monitoring bij de toegang
• Jeugdhulp/begeleiding meer algemeen collectief inzetten

De effecten vanuit de pilots zullen na het eerste jaar worden geëvalueerd, waarna kan worden besloten over uitbreiding of beëindiging van de pilots.

In de programmabegroting 2017 is incidenteel extra budget ingezet voor de versterking van de sociale infrastructuur. De bedoeling was om een transformatie in het sociaal domein door te voeren, die ook moest leiden tot een efficiëntere werking van de sociale infrastructuur. Tot op heden is deze transformatie nog niet mogelijk gebleken.
Dit wordt onder andere veroorzaakt door een toename van het aantal Wmo-meldingen met circa 40%. Deels is deze toename opgevangen door het verbeteren van werkprocessen en de invoering van de ondersteuningsarrangementen. Tegelijkertijd is extra personeel ingezet vanuit de incidentele middelen. Omdat de werkdruk onverminderd hoog blijft en het aantal aanvragen voor de Wmo nog steeds toeneemt is er structureel € 1,65 miljoen nodig om deze taken goed te kunnen uitvoeren.

Ook is de afgelopen jaren extra ingezet op toezicht en handhaving. Het betreft een wettelijke taak die bovendien een preventieve werking heeft op het onterecht gebruik van Wmo voorzieningen. Dit blijkt ook uit een aantal pilots die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd. Om hierop structureel te blijven inzetten is hier € 0,3 miljoen nodig.

In 2020 is er, net zoals in 2019, € 0,3 miljoen aan extra budget nodig voor huisvestingskosten voor de wijkteams (schoonmaak, ICT en facilitaire diensten). In het kader van de doorontwikkeling van de wijkteams zal het huisvestingsvraagstuk integraal onder de loep worden genomen. Aandachtspunten hierbij zijn: toereikendheid van het budget, inkoop en aanbesteding en de uitkomsten van een onderzoek naar Arbo en veiligheidsaspecten van de wijkteams.

Almere is centrumgemeente voor de zes Flevolands gemeenten voor de regionale Wmo taken. Dit betreft het beschermd wonen, de maatschappelijke opvang en de vrouwenopvang.
Vanuit het gemeentefonds zijn via de mei- en septembercirculaire diverse mutaties doorgevoerd waardoor we structureel € 5,2 miljoen meer ontvangen voor de regionale begroting:

Het meeste geld ontvangen we voor beschermd wonen. Deze extra middelen bestaan uit: loon- en prijsbijstelling, volumegroei en ambulantisering in de GGZ. Daarnaast ontvangen we ook extra middelen voor vrouwenopvang, waaronder extra middelen voor de opvang van slachtoffers van mensenhandel.

Bijstelling van de regionale begroting

Gezamenlijk met de regiogemeenten wordt jaarlijks de regionale begroting opgesteld en besproken in het bestuurlijk overleg sociaal domein. De wijzigingen die hieruit voorkomen worden verwerkt in de begroting van de centrumgemeente Almere.
De grootste wijziging betreft € 2,3 miljoen lagere uitgaven beschermd wonen in 2019. Dit wordt onder andere veroorzaakt door een lagere bezetting van het aantal plekken beschut wonen en een bijstelling van het persoonsgebonden budget beschermd wonen op basis van de werkelijke uitgaven 2018. Hiertegenover staan hogere uitgaven voor Veilig Thuis Flevoland. Vanwege de aanscherping van de Wet Meldcode en de radarfunctie Veilig Thuis zijn het aantal meldingen en adviezen gestegen. De stijging is echter hoger dan verwacht waardoor de uitgaven € 1,4 miljoen hoger zijn. Ten slotte is in de regionale begroting ook € 150.000 opgenomen (voor 2020 en 2021) voor de invoering van de Wet verplichte GGZ.
De bijstelling heeft plaatsgevonden binnen de beschikbare middelen. Daarom is de bijstelling per saldo neutraal.

De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) is de toegangspoort voor de jeugdhulp. De JGZ-medewerkers jeugdhulp hebben te maken met een stijgend aantal aanvragen als gevolg van onder meer de meldcode kindermishandeling. De medewerkers jeugdhulp adviseren, voeren gesprekken met inwoners en bepalen op basis daarvan of en welke jeugdhulp nodig is. Tevens wordt waar nodig door verpleegkundig specialisten geadviseerd op medische zorg waar die naast de jeugdhulp nodig is. Om deze taken naar behoren uit te voeren wordt er structureel € 939.000 aan extra budget beschikbaar gesteld. Tevens lossen we het knelpunt op dat bij de JGZ bestaat met betrekking tot de medische advisering door jeugdartsen in situaties waar naast de jeugdhulp medische zorg nodig is. We nemen hiermee het risico weg dat werkdruk jeugdhulp zonder goede analyse wordt ingezet, en niet passend is – de controle op inzet van jeugdhulp wordt daarmee vergroot.

Inzet budget onderwijs arrangementen

Ter gedeeltelijke dekking van toegang jeugdhulp JGZ zetten we in 2021 een bedrag van € 400.000 in vanuit de middelen die in de begroting 2019 beschikbaar zijn gekomen voor onderwijsarrangementen. Voor de jaren 2022 en verder gaat het om een bedrag van € 270.000.

Wet publieke gezondheidszorg (groei 0-4 jaar)

De JGZ voert wettelijke taken (wet publieke gezondheid) uit, met name de functies consultatiebureau, en jeugdgezondheidsonderzoeken. In voorgaande jaren was het budget voor deze activiteiten gekoppeld aan de groei van de bevolking. In recente jaren niet meer. Nu de populatie jonge kinderen weer aan het groeien is voor deze wettelijke taken € 98.000 extra budget nodig.

Voor de GGD worden vanaf 2020 extra middelen beschikbaar gesteld. GGD staat voor Gemeentelijke (Gemeenschappelijke, Gewestelijke) Gezondheidsdienst.
Bij het opstellen van het publieke gezondheidsplan van de GGD is gebleken dat de GGD Flevoland qua bezetting fors onder het landelijk gemiddelde zit. Er is in 2020 € 256.000 extra beschikbaar gesteld voor de uitvoering van zogenaamde plustaken (meer lokale keuzes). Het extra budget loopt op naar € 533.000 in 2023. Voor de jaren 2020-2023 wordt er structureel € 70.000 beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma.

Op 23 mei heeft de gemeenteraad ingestemd met de motie (RG-107/2019) inzake het vervangen van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) protocol voor indicatiestellingen Huishoudelijke Hulp door een Almeers protocol. Uiterlijk eind 2020 dient een Almeers protocol te zijn uitgewerkt dat zoveel mogelijk voldoet aan de Almeerse uitvoeringspraktijk. Om uitvoering te kunnen geven aan deze motie zijn incidenteel middelen nodig voor externe expertise en ondersteuning. Daarnaast is het vanaf 2020 noodzakelijk de nieuwe werkwijze te implementeren door het beschrijven van processen en scholing van medewerkers.

Naast de deskundigen werken er in de wijkteams procescoördinatoren die complexe problemen oplossen. Om de procescoördinatoren ook vanaf 2020 te kunnen betalen wordt er structureel € 200.000 budget beschikbaar gesteld.

De monitor sociaal domein voorziet in belangrijke informatie voor de sturing en informatievoorziening rondom het sociaal domein. Om de monitor jaarlijks te kunnen uitvoeren wordt hiervoor € 100.000 aan structureel budget beschikbaar gesteld.

In 2018 en 2019 heeft Amethist verslavingszorg incidenteel middelen ontvangen voor de intensivering van de verslavingszorg. Het afgelopen jaar heeft Amethist verslavingszorg hiermee 80 tot 100 cliënten geholpen die tussen wal en schip vielen met een ernstige verslaving. De inzet van deze zorg is zeer effectief gebleken. Met deze hoog specialistische zorg (niet passend binnen de individuele begeleiding van de Wmo) hebben zij mensen met verward gedrag geholpen, zodat overlast op straat of in de buurt kon worden voorkomen. Zij hebben gevallen van ernstige verslaving kunnen stabiliseren. In verband met de doelstelling om overlast door verslaving te voorkomen en herhaling te verminderen is structurele inzet noodzakelijk.

Taakmutaties zijn (extra) taken die we als gemeente moeten uitvoeren en waarvoor we extra middelen krijgen van de Rijksoverheid. Onderstaand worden de extra budgetten voor deze taken benoemd.

bedragen x € 1.000

Koplopergemeenten cliëntondersteuning

Inwoners van gemeenten hebben op grond van de Wmo 2015 recht op gratis onafhankelijke cliëntondersteuning. Een cliëntondersteuner helpt bij het verhelderen van de ondersteuningsvraag en het verkrijgen van passende ondersteuning. Om de functie van onafhankelijke cliëntondersteuning door te ontwikkelen ontvangen wij € 553.000.

Invoering Wet verplichte GGZ

Met ingang van 1 januari 2020 treedt de Wet verplichte GGZ in werking. Deze wet vervangt de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen en regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg in de GGZ. Een belangrijke verandering is dat verplichte zorg straks ook buiten een GGZ-instelling opgelegd kan worden en dat de essentiële voorwaarden voor deelname aan de maatschappij in het zorgplan worden meegenomen. Via het gemeentefonds vindt hiervoor compensatie plaats voor de gemeentelijke taken en bijbehorende kosten.

Gezond in de stad (kansrijke start)

Vanuit het actieprogramma Kansrijke Start worden aan GIDS-gemeenten (Gezond in de stad) die een lokale coalitie willen vormen rondom de eerste 1000 dagen van kinderen extra middelen beschikbaar gesteld. Almere ontvangt hiervoor € 11.000.

Ambulantisering GGZ

Op 5 juni 2019 is op de Algemene Ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ingestemd met het hoofdlijnenakkoord GGZ. In het hoofdlijnenakkoord GGZ wordt ingezet op ambulantisering van de zorg. Dit leidt tot een groter beroep op zorg en begeleiding in het gemeentelijke domein. We krijgen voor het realiseren van de ambities uit het hoofdlijnenakkoord nu extra geld vanuit het Rijk. Het grootste deel (circa 75%) komt beschikbaar via de integratie uitkering beschermd wonen. Dit is meegenomen in de actualisatie van de begroting Wmo Regionaal.
Het overige deel (circa 25%) komt beschikbaar via de algemene uitkering en wordt gereserveerd totdat duidelijk is hoe deze middelen worden ingezet.

De budgetten voor de collectieve ziektekostenverzekering stonden tot op heden begroot op zowel het programma Zorg en Welzijn als op het programma Werk en inkomensondersteuning. De budgetten worden nu volledig op het programma Werk en inkomensondersteuning begroot

In 2020 zal er € 40.000 van het re-integratiebudget worden ingezet voor IPS-trajecten, deze kosten staan op dit programma begroot.

Het gaat hier om technische budgetten in de begroting. We geven niet meer geld uit. Budgetten die niet op het goede programma staan worden hiermee op het juiste programma gezet, zodat budgethouders weten waar ze aan toe zijn. Omdat de gemeenteraad het budgetrecht heeft, moet dit via een formele begrotingswijziging. Dat is de reden waarom dit zo in de begroting wordt opgenomen.

De budgetten zijn aangepast naar aanleiding van de loon- en prijsontwikkeling.